Bu blog yazımızda Almanya’da Gümrük Süreci (Türkiye’den İhracat, EORI, İthalatçı Sorumlulukları, Gümrük Kodları ve Gerekli Belgeler) hakkında sizleri bilgilendirdik. Keyifli okumalar dileriz.
Türkiye’den Almanya’ya ürün göndermek, teknik olarak bir ihracat ve ithalat işlemi olduğu için gümrük mevzuatına tabiidir. Türkiye, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasına sahip olduğundan, bir takım kolaylıklar olsa da belirli prosedürlerin izlenmesi gerekir:
- İhracat İşlemleri (Türkiye tarafı): Öncelikle Türkiye’de ihracatçı bir firma olarak gerekli hazırlıkları yapmalısınız. İhracatçı Birliği üyeliğinizin olması tavsiye edilir; bu sayede hem teşviklerden faydalanabilir hem de güncel bilgilere erişebilirsiniz . İhracat gümrük beyannamesi için gümrük müşaviri ile çalışarak ürünlerin beyanını yapacak, faturalar ve paket listesi gibi evrakları hazırlayacaksınız. Almanya yüksek kalite ve güvenlik standartlarıyla bilindiğinden, ürünlerinizin mevzuata uygun olduğundan emin olun (örneğin CE işaretli olması gereken ürünler CE’li olmalıdır) . Ürünleriniz gümrük kontrolüne tabi tutulduğunda, gerekli sertifikalar ve uygunluk belgeleri talep edilebilir.
- EORI Numarası (Economic Operator Registration and Identification): AB ülkelerine ihracat/ithalat yapacak tüm şirketlerin bir EORI numarası olması gerekir. EORI, AB gümrük sisteminde firma tanımlayıcısı olarak kullanılan bir numaradır. Türkiye’deki firmanızın AB gümrüklerinde işlem yapabilmesi için, Almanya’da ilk ithalat öncesi Alman gümrük idaresinden EORI numarası alması şarttır. EORI başvurusu, Alman Gümrük İdaresi’nin (Zoll) çevrimiçi portalı üzerinden veya gerekli formun doldurulup e-posta ile iletilmesi şeklinde yapılabilir . Başvuru sırasında şirket bilgileri ve vergi numarası gibi bilgiler istenecektir. Başvuruyu ürünleriniz yoldayken de yapmak mümkünse de, gecikme yaşanmaması için önceden EORI almış olmak önemlidir. EORI numaranız olmadan Avrupa gümrüğünde işlemleriniz başlayamaz.
- İthalatçı Sorumlulukları: Almanya’ya mal girişi yaparken bir ithalatçı tanımlanmalıdır. İthalatçı, ürünleri AB piyasasına süren taraf olarak kabul edilir ve ürünlerin AB mevzuatına uygunluğundan hukuken sorumludur. Eğer Almanya’da kendi şirketinizi kurmadıysanız, ithalatçı genellikle lojistik sağlayıcınız veya gümrük müşaviriniz olabilir; ancak böyle bir durumda da ürün güvenliği, uygun etiketleme ve gerektiğinde geri çağırma gibi konularda yükümlülük sizin firmanızın üzerinde kalacaktır. İthalat anında ürünlerinizin gümrük tarife kodları (GTIP/HS kodları) doğru beyan edilmelidir. Her ürün için uluslararası HS kodu (Harmonized System Code) ve AB’nin Kombine Nomanklatür (KN) kodu vardır; bu kodlar ürünün türünü belirleyerek uygulanacak gümrük vergisi oranlarını, ihtiyaç duyulan izinleri veya kısıtları gösterir. Örneğin kozmetikler için ayrı, elektronikler için ayrı HS kodları bulunur ve bu kodlara göre bazı ürünlere AB’de ek damping vergisi, anti-dumping veya özel izin gereksinimi olabilir. Dolayısıyla ürünlerinize doğru kodları atamak ve proforma faturada bunları belirtmek kritik önem taşır.
- Gerekli Gümrük Belgeleri: Almanya’ya ihracat yaparken hazırlanması gereken bazı temel belgeler şunlardır :
- (1) Ticari Fatura: Satış bedeli, alıcı ve satıcı bilgileri, ürün tanımı, miktarı, birim fiyatı ve toplam bedeli içeren İngilizce/Türkçe fatura.
- (2) Paketleme Çizelgesi (Çeki Listesi): Kutuların içeriğini, ağırlığını ve boyutlarını gösteren detaylı liste .
- (3) Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin): Ürünün menşe ülkesini gösterir; bazı alıcılar veya gümrükler talep edebilir . Türkiye ile AB arasında sanayi ürünleri Gümrük Birliği kapsamındadır, bu nedenle genelde ATR Dolaşım Belgesi düzenlenerek gümrük vergisi muafiyetinden yararlanılır. Ancak Almanya gümrüğünde ATR belgesi yerine EUR.1 Belgesi de tercih edilebilmektedir. Özellikle EUR.1 Belgesi, Gümrük Birliği kapsamında Türkiye’de üretilen sanayi ve işlenmiş tarım ürünlerinin AB’ye gümrük vergisiz girişi için kullanılır . Doğru düzenlenmiş bir EUR.1 (veya ATR) belgesi ile ürünleriniz Almanya’da gümrük vergisine tabi olmadan ithal edilebilir.
- (4) Taşıma Belgeleri: Kullanılan taşıma moduna göre değişir – örneğin karayolu için CMR belgesi, havayolu için Airway Bill (Hava Konşimentosu), denizyolu için Bill of Lading (Konşimento) hazırlanır . Eğer kargo şirketiyle kapıdan kapıya bir anlaşma yapıyorsanız, bu belgeleri genelde nakliye firması düzenler ancak bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek ihracatçı olarak sizin sorumluluğunuzdadır.
- (5) Sigorta Poliçesi: Uluslararası nakliyede mal bedelinin sigortalandığını gösteren belge (INCOTERMS’e göre CIF veya CIP satış yapıyorsanız zorunludur).
- (6) EUR.1/ATR Dolaşım Belgesi: Yukarıda bahsedildiği gibi, Gümrük Birliği avantajını kullanmak için ihracatçı birliklerinden onaylatılan resmi belgedir.
- (7) Uyumluluk Belgeleri: Gıda için sağlık sertifikaları, bitkisel ürünler için fumigasyon sertifikası, elektronik için CE uygunluk beyannamesi gibi ürünün cinsine göre değişen ek belgeler gümrükte gerekli olabilir. Örneğin kozmetik ihraç ediyorsanız Sağlık Bakanlığı’ndan İhracat Amaçlı Sağlık Sertifikası almanız istenebilir.
- Gümrük Vergileri ve KDV: Türkiye ile AB arasındaki gümrük birliği sayesinde çoğu sanayi ürününde gümrük vergisi sıfırlanmıştır. EUR.1 veya ATR belgesini sunup doğru HS kodu ile beyan ettiğiniz sürece Almanya’da gümrük vergisi ödemeden ürünlerinizi ithal edebilirsiniz . Ancak AB’ye ürün girişinde ithalat KDV’si (Import VAT) söz konusudur. Almanya’da standart KDV oranı %19’dur . İthalat sırasında mal bedeli + navlun + sigorta değerinin %19’u kadar ithalat KDV’si ödenir. Bu KDV, eğer Almanya’da bir KDV mükellefiyetiniz varsa sonradan vergi beyannamesinde indirim konusu yapabileceğiniz bir tutardır (yani neticede geri alabilirsiniz). Gümrük işlemleri sırasında KDV ve varsa gümrük vergilerinin ödenmesi için gümrük müşaviriniz sizi yönlendirecektir. Ödeme yapıldıktan ve kontroller tamamlandıktan sonra Alman gümrüğü ürünlerinize serbest dolaşım izni verir, böylece Amazon deposuna veya Almanya içindeki herhangi bir noktaya nakliyeye devam edebilirsiniz.
Not: Gümrük süreçleri karmaşık olabileceğinden, deneyimli bir lojistik firması ve gümrük müşaviri ile çalışmak kritik öneme sahiptir. Ayrıca ihracat ve ithalat tarafında tüm evrakların uyumlu olması (örneğin Amazon’a teslimat yapacağınız için alıcı kısmına Amazon’un depo adresi, fatura alıcısı olarak kendi şirketiniz yazılması gibi detaylar) konusunda Export Partners ile iletişime geçmek aksaklıkları önleyecektir.
Vergilendirme Süreci (KDV, OSS, Almanya’da Vergi Numarası Alma, Vergi Temsilcisi)
Almanya’da Amazon üzerinden satış yapmaya başlamadan önce KDV (MwSt) kayıt ve beyan süreçlerini planlamalısınız. Amazon FBA modelinde ürünlerinizi Almanya’da depolayıp sattığınız için, Almanya’da KDV mükellefi olmanız zorunludur. İşte adım adım vergilendirme konuları:
- Almanya KDV Numarası (Ust-IdNr) Alma: Yabancı şirketlerin Almanya’da KDV mükellefiyeti açtırması için Federal Merkez Vergi Dairesi’ne (BZSt) başvuru yapması gerekir . Başvuru online portal üzerinden veya yazılı formla yapılabilir. Başvuruda şirket unvanı, adresi, faaliyet konusu, Almanya’da tahmini yıllık ciro gibi bilgiler ve şirket ticaret sicil belgesi kopyası istenir . Başvuru işlemi birkaç hafta sürebilir; inceleme tamamlandığında size bir Alman KDV Vergi Numarası atanır . Bu numara vergi dairesi (Finanzamt) tarafından verilir ve AB içinde geçerli VAT-ID (Umsatzsteuer-Identifikationsnummer) formatında olur. KDV numaranızı aldıktan sonra Amazon hesap ayarlarınıza bu numarayı girmeli ve Almanya’daki satışlarınızda faturalarınıza eklemelisiniz. Ayrıca Almanya’da periyodik KDV beyannamesi vermeniz gerekecektir (genelde yeni başlayanlar için aylık veya üç aylık dönemlerde).
- KDV Oranları ve Beyanlar: Almanya’da standart KDV oranı %19’dur . Bazı ürünlerde indirimli %7 oranı uygulanır (örneğin çoğu gıda, kitap, çocuk giyimi gibi). Ancak kozmetik, elektronik ve mutfak eşyaları genellikle %19 kategorisindedir. Almanya’da depodan satış yaptığınız için, Alman iç satışları olarak her satışta %19 KDV tahsil edeceksiniz. Amazon, Marketplace Facilitator yasası gereği çoğu AB ülkesinde olduğu gibi Almanya’da da KDV tahsilatını müşteriden yapıp size net tutarı bildirir; fakat beyan sorumluluğu sizdedir. Her beyan döneminde Almanya’daki satış toplamlarınızı ve tahsil edilen KDV’yi Alman vergi dairesine bildirerek KDV beyanı yapmalı, ödenecek tutar varsa ödemelisiniz. İthalat sırasında ödediğiniz KDV’leri de bu beyanname üzerinde indirilecek KDV olarak gösterip mahsup edebilirsiniz. Ayrıca yıl sonunda Almanya’da yıllık KDV raporu (Umsatzsteuer-Jahreserklärung) vermeniz gerekir.
- OSS (One Stop Shop) Sistemi: OSS, AB’de çapraz sınır e-ticaret KDV beyanlarını kolaylaştıran bir sistemdir. Eğer Almanya’da depoladığınız ürünleri Almanya dışındaki AB ülkelerindeki müşterilere satarsanız, her ülkeye göre KDV doğar. 2021’de gelen düzenlemeyle, yıllık toplam AB satışınız 10.000 €’yu aştığında tek tek ülke eşiklerinden bağımsız olarak diğer ülkelere KDV borcunuz doğar. Normalde her ülkeye ayrı KDV kaydı yapmak gerekebilecekken, OSS kaydı sayesinde tek bir ülkede (örneğin Almanya’da) bu diğer ülke satışlarını beyan edip ödemeyi merkezi yapabilirsiniz. Almanya’da KDV mükellefi olduktan sonra OSS’ye kayıt başvurusu yaparak Almanya üzerinden AB genelindeki B2C satışlarınızı tek pencereden bildirme kolaylığı elde edersiniz. OSS kapsamında her üç ayda bir AB içi uzaktan satışlarınızın dökümünü BZSt’ye beyan eder, ülke bazlı KDV tutarlarını tek seferde ödersiniz. Bu tutarlar Almanya tarafından ilgili ülkelere dağıtılır. Örneğin, Almanya’daki deposunuzdan Fransa’ya satış yaptıysanız, Alman OSS beyannamesinde Fransa satış tutarı ve %20 Fransız KDV’sini bildirip ödersiniz, böylece Fransa’da ayrıca kayıt olup beyan vermenize gerek kalmaz. Not: OSS sistemi sadece uzaktan satışlara yöneliktir; eğer ileride Almanya dışında bir ülkede (örneğin Fransa’da) depo stoklamaya başlarsanız, o ülkede ayrıca KDV numarası almanız gerekir (OSS depolama ülkesinde geçerli değil, sadece tek depo varken diğer ülkelere satış içindir).
- Vergi Temsilcisi Gerekliliği: Bazı AB ülkeleri, AB dışı şirketlerin KDV işlemleri için yerel bir fiscal representative (vergide temsilci) tutmasını zorunlu kılar. Almanya’da ise böyle bir zorunluluk yoktur . Yani Türkiye’deki şirketiniz doğrudan Alman vergi dairesine kayıt olabilir, bir Alman şirketi kurmadan da KDV numarası alabilirsiniz. Almanya, yabancı firmalar için vergi temsilciliğini isteğe bağlı ve yalnızca vergi muafiyetinden yararlanılan özel durumlarla sınırlı tutmuştur . Örneğin yalnızca gümrükte KDV ödeyip Almanya içinde vergi yükümlülüğü doğmadan transit satış yapan firmalar isterse temsilci atayabilir. Fakat sizin durumunuzda Almanya’da vergiye tabi satış yapacağınız için şirketinizi kendiniz KDV mükellefi olarak kaydettireceksiniz. Dolayısıyla bir vergi danışmanı veya muhasebe firması ile çalışmak zorunlu değil ancak şiddetle tavsiye edilir. Almanya’daki vergi süreçleri (özellikle dili ve bürokrasisi) karmaşık olabileceğinden, yerel bir yeminli mali müşavirlik şirketinden destek almak beyanların doğru ve zamanında yapılmasını sağlar. Örneğin Yalmans gibi e-ticaret odaklı danışmanlar, Türkiye’den gelen satıcılara Almanya KDV kayıt ve beyan hizmeti sunabilmektedir . Profesyonel destek almamanız halinde, Alman vergi dairesi ile yazışmalar, olası cezalar ve değişen mevzuata uyum gibi konularda hatalar yaşanabilir.
Almanya FBA Private Label Süreci hakkında blog yazımızı okumak için hemen tıklayın.
Sonuç olarak; Almanya’ya adım atmadan önce vergi kayıtlarınızı tamamlayıp Amazon’un Vergi Bilgileri kısmına Alman KDV numaranızı girmelisiniz. Ardından satış yaptıkça belirli periyotlarda hem Almanya içi KDV beyanlarını hem de gerekirse OSS beyanlarını vererek uyumlu olmalısınız. Düzenli ve doğru vergi beyanı, hem Amazon hesabınızın güvende kalması hem de yasal sorumluluklar açısından büyük önem taşır.
